Όσα διαδραματίζονται αυτές τις μέρες στην Ουκρανία είναι το ξέσπασμα μιας μακράς ιστορικά περιόδου, που περιλαμβάνει πολλές αντιθέσεις και συγκρουόμενες δυνάμεις. Δεν είναι ασήμαντο το γεγονός ότι όλα όσα βλέπουμε αυτές τις μέρες συμβαίνουν σε ένα κράτος του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Όσοι δεν έχουν υπόψη τους το νήμα που συνδέει αυτές τις μέρες με το παρελθόν της Ουκρανίας ίσως και να ξαφνιάστηκαν για το πώς θα μπορούσε να ξεσπάσει ένας εμφύλιος πόλεμος, εκεί όπου οι πολιτισμένοι εξουσιαστές λύνουν συνήθως τις διαφωνίες τους στα διπλωματικά τραπέζια. Η αλήθεια όμως είναι ότι όλο το προηγούμενο διάστημα προετοιμαζόταν συστηματικά το ξέσπασμα που παρακολουθούμε.
Αφορμή αποτέλεσε η άρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς για περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων Ουκρανίας-ΕΕ τον περασμένο Νοέμβρη. Απ’ το χρονικό σημείο αυτό και έπειτα οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις υποκινούμενες απ’ την αντιπολίτευση-φερέφωνο της ΕΕ δεν σταμάτησαν σχεδόν καθόλου, περνώντας απ’ το στάδιο της κορύφωσης σε αυτό της ύφεσης και αντιστρόφως. Η Ρωσία απ’ την άλλη, δεν έχει καμία διάθεση να αφήσει τον έλεγχο της Ουκρανίας αμαχητί, μιας και εκτός των άλλων αυτή βρίσκεται κάτω απ’ το μαλακό της υπογάστριο με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ας μην ξεχνάμε πως η προσχώρηση των κρατών της βαλτικής πριν μερικά χρόνια στην ΕΕ θεωρήθηκε μέγιστη ήττα της ρώσικης πολιτικής στο οικείο της πολιτικό γίγνεσθαι. Οι συγκεκριμένες δημοκρατίες αποτελούσαν τμήμα της σοβιετικής αυτοκρατορίας μέχρι την διάλυση της, αλλά και ιστορικά ανήκαν κατά περιόδους στο τσαρικό στέμμα. Το ζήτημα της Ουκρανίας λοιπόν, έχει πολύπλευρες διαστάσεις για την ρώσικη εξωτερική πολιτική· δεν περιορίζεται σε ζητήματα ενέργειας και ελέγχου των εκεί πληθυσμών, αλλά προεκτείνεται και σε θέματα που άπτονται της άμυνας του ρώσικου κράτους έναντι εξωτερικών απειλών. Είναι εύκολο να θυμηθούμε τα διπλωματικά επεισόδια που είχαν προκύψει λίγα χρόνια πριν, ανάμεσα σε Ρωσία-ΕΕ-ΗΠΑ, μετά την πρόθεση των Δυτικών να εγκαταστήσουν τόσο τις λεγόμενες αντιπυραυλικές «ασπίδες», όσο και πυραύλους Κρουζ με βεληνεκές ικανό να πλήξει επίγειους στόχους εντός της ρωσικής επικράτειας.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές, η κυβέρνηση από ένα χρονικό σημείο και έπειτα μοίρασε πολεμικά τυφέκια στην αστυνομία, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν «όπως προβλέπει ο νόμος», σύμφωνα με τις δηλώσεις του Βιτάλι Ζαχαρτσένκο. Έτσι, σε όλο τον κόσμο κυκλοφόρησαν εικόνες με αστυνομικούς να ρίχνουν με αυτόματα όπλα και ελεύθερους σκοπευτές να στοχεύουν απευθείας στο λαιμό και σε άλλα ακάλυπτα μέρη του πλήθους. Οι διαδηλωτές, απ’ την άλλη, αιχμαλωτίζουν μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και λιντσάρουν αξιωματούχους της κυβέρνησης. Η πόλη του Κιέβου, αλλά και οι γύρω περιοχές μετατρέπονται σε βομβαρδισμένα τοπία. Ο αριθμός των νεκρών ακόμη και τώρα που γράφεται το κείμενο αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί. Πολλοί απ’ τους δολοφονημένους διαδηλωτές είναι πιθανόν να προέρχονται και από ενέργειες μυστικών υπηρεσιών, προκειμένου να ενταθεί το εμφυλιακό κλίμα. Έτσι και αλλιώς, είναι ουκ ολίγες οι φορές, που οι κρατιστές δεν διστάζουν να πράξουν αναλόγως.
Οι διαδηλωτές χρησιμοποιούνται ως στρατός. Ένα μέρος τους, μάλιστα, οι πλέον συγκρουσιακοί όπως φάνηκε, ανήκουν σε ακροδεξιές ομάδες. Στο τέλος των μαχών αυτών, όταν θα επιχειρήσουν όλοι «να αποκαταστήσουν την τάξη» και να βρουν τους καθημερινούς τους ρυθμούς, θα προσπαθήσουν να ξεχάσουν ότι μέχρι πριν λίγο καιρό σκοτώνονταν μεταξύ τους, ότι σκότωσαν για να ζήσουν (στην καλύτερη περίπτωση). Θα μοιάζουν, μάλλον, φιλήσυχοι πολίτες, όπως είδαμε να συμβαίνει σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Θα συναντιούνται με τους γείτονες και θα αναζητούν το δώρο της ανθρωπινότητας που πάλι τους στέρησε η πολιτική.
Κυκλοφορούσαν διαρκώς πληροφορίες που μετά διαψεύδονταν, όπως ότι ο πρωθυπουργός Βίκτορ Γιανουκόβιτς εγκατέλειψε την χώρα μαζί με την οικογένειά του, με σκοπό να καταφύγει στη Ρωσία, όπως και άλλα στελέχη της κυβέρνησης. Οι τελευταίες πληροφορίες τον θέλουν ακόμη στην Ουκρανία σε πιο φιλικές προς αυτόν περιοχές. Στις 22 Φεβρουαρίου αποφυλακίζεται η Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία βρισκόταν στο νοσοκομείο των φυλακών, καθώς η τέως πρωθυπουργός, που είχε αναδειχτεί το 2004 μετά την λεγόμενη πορτοκαλί επανάσταση, είχε καταδικαστεί το 2011 για κατάχρηση εξουσίας. Με ελικόπτερο μεταφέρθηκε στην πλατεία Ανεξαρτησίας και έβγαλε μια ομιλία, στην οποία υποστήριζε τους διαδηλωτές και τους ενθάρρυνε να συνεχίσουν το έργο τους, μέχρι να πέσει η κυβέρνηση. Μίλησε για ήρωες, εκστομίζοντας πύρινους λόγους ενάντια στην κυβέρνηση. Απ’ το κελί κατευθείαν στην ανθρωποφάγα πολιτική αρένα.
Παράλληλα, βέβαια, το ουκρανικό κοινοβούλιο καλείται να αποφασίσει για την κατάσταση, ενώ όλα τα μεγάλα εξουσιαστικά μπλοκ σπεύδουν δια της διπλωματίας να πάρουν μέρος επίσημα στο μοίρασμα της πίτας. Το κοινοβούλιο αρχικά καταδικάζει τη βία, αλλά όταν καταλαβαίνει ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει απ’ τον έλεγχο, προχωράει σε ψηφοφορία που στη συντριπτική της πλειοψηφία τάσσεται υπέρ της αποχώρησης Γιανουκόβιτς απ’ την εξουσία. Στο μεταξύ η Ρωσία ήδη προετοιμάζει τον διάδοχό του, με σκοπό την διατήρηση μιας εξουσιαστικής δύναμης φιλικής προς την ίδια. Ο Λευκός Οίκος κάλεσε την κυβέρνηση αρχικά να αποσύρει τα στρατεύματά της απ’ τους δρόμους και να επιτρέψει τις ειρηνικές διαδηλώσεις, ενώ απευθύνθηκε στον στρατό, για «να μην εμπλακεί στη σύγκρουση, η οποία πρέπει να επιλυθεί με πολιτικά μέσα» και τόνισε ότι θα συνεργαστεί με τους συμμάχους της χώρας στην ΕΕ, για να λογοδοτήσουν αυτοί που ευθύνονται για τη βία στην Ουκρανία. Οι ευρωπαίοι, με επικεφαλής την Άνγκελα Μέρκελ, παρεμβαίνουν διπλωματικά, στέλνοντας πολιτικούς υφιστάμενους να διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις κρατούν πολλές ώρες και συνεχίζονται μέσα στη νύχτα, χωρίς να έχουν παύσει πλήρως οι συγκρούσεις. Το αποτέλεσμά τους είναι να δεχτεί ο Γιανουκόβιτς πρόωρες εκλογές, οι οποίες φαίνεται ότι θα γίνουν στις 25 Μαΐου, αν δεν προηγηθεί κάτι διαφορετικό. Βέβαια, οι ευρωπαίοι δεν παραλείπουν την επιβολή κυρώσεων, που περιλαμβάνουν απαγόρευση έκδοσης ταξιδιωτικών θεωρήσεων και πάγωμα οικονομικών πόρων σε βάρος των προσώπων που ευθύνονται για τη βία στην Ουκρανία. Κάπως πρέπει απ’ την μεριά τους να τηρήσουν τα προσχήματα. Εις μάτην όμως.
Στις 24 Φεβρουαρίου μαθαίνουμε ότι ανέλαβε ως προσωρινός πρόεδρος, στη θέση του Γιανουκόβιτς, ο Αλεξάντρ Τουρτσίνοφ, στενός συνεργάτης της αποφυλακισθείσας Γιούλιας Τιμοσένκο, ενώ στην χώρα πηγαίνει η υπουργός των Εξωτερικών της ΕΕ Κάθριν Άστον. Η φιλοδυτική Τιμοσένκο μιλάει κάθε τόσο στο πλήθος των διαδηλωτών της πλατείας Ανεξαρτησίας, ενώ αρνείται την προσωρινή πρωθυπουργία, επειδή έχει βλέψεις για την προεδρία. Δεν θα ήταν συμφέρον της να φθαρεί πολιτικά σε αυτή την κρίσιμη περίοδο και μάλιστα δίχως την συνδρομή της εκλογικής αυταπάτης. Καθαιρέθηκαν και συνελήφθησαν ή κρύβονται οι στενότεροι συνεργάτες του Γιανουκόβιτς (υπουργοί, εισαγγελείς, αστυνομικοί διευθυντές κλπ), ενώ άλλοι τον εγκατέλειψαν και τον κατηγορούν.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία δηλώνουν ότι είναι έτοιμες να στείλουν οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, μέσω του ΔΝΤ αλλά και της ΕΕ. Η Δύση καλεί την Ρωσία να μην επέμβει στην Ουκρανία, ενώ ο Πούτιν ανακαλεί στη Μόσχα τον πρεσβευτή του στο Κίεβο. Απ’ την άλλη το φιλορωσικό τμήμα εξακολουθεί να στηρίζει τον Γιανουκόβιτς, αφήνοντας ακόμη ανοιχτό το ενδεχόμενο διχοτόμησης. Ωστόσο, στις 25 Φεβρουαρίου εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης από το ουκρανικό κράτος για τον Γιανουκόβιτς. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια σοβαρότατη ένδειξη ότι ο πρώην εκλεκτός του Πούτιν δεν ελέγχει πλέον τη βούληση της ντόπιας κυριαρχίας.
Ο χάρτης αυτός της Ουκρανίας, που δημοσίευσε η Washington Post και κυκλοφορεί σε ιστότοπους στο διαδίκτυο, είναι πολύ διαφωτιστικός για τα βαθύτερα αίτια αυτών των γεγονότων. Το βορειοδυτικό κομμάτι του χάρτη, που αποδίδεται με πορτοκαλί χρώμα και είναι η καρδιά των συγκρούσεων, αποτελεί το φιλοευρωπαϊκό τμήμα, που είχε αναδείξει την Γιούλια Τιμοσένκο (με το σκούρο πορτοκαλί), ενώ το γαλάζιο-μπλε είναι αυτό που ανέδειξε με μεγάλη πλειοψηφία (τουλάχιστον το 70%) τον Γιανουκόβιτς στις προηγούμενες εκλογές (το 2010). Μάλιστα τα δύο αυτά τμήματα παρουσιάζουν και γλωσσικές διαφοροποιήσεις, καθώς το πρώτο τμήμα (των συγκρούσεων) μιλά ουκρανικά, ενώ το δεύτερο (το φιλορωσικό) κυρίως ρωσικά. Τα ουκρανικά είναι η επίσημη γλώσσα και τα μιλάει η πλειοψηφία των υπόδουλων του κράτους. Ωστόσο, ως απότοκο της ρωσικής κατοχής, το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει ως μητρική γλώσσα τα ρωσικά και πολλοί εξ αυτών έχουν ρωσική καταγωγή, ενώ ιδιαίτερα μεγάλος είναι ο αριθμός των ουκρανών που γνωρίζουν την γλώσσα. Είναι σημαντικό, επίσης, να λάβουμε υπόψιν, ότι η σοβιετική ένωση κυβερνήθηκε σε μεγάλο βαθμό από μη ρώσους: Ιωσήφ Στάλιν (απ’ την Γεωργία), Νικήτα Χρουστσόφ και Λεονίντ Μπρέζνιεφ (Ουκρανοί). Αντιθέτως ο Πούτιν εμφανίζεται ως Ρώσος, ο οποίος είναι γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη, ενώ φρόντισε ως στέλεχος της KGB να εξαλείψει τα ίχνη της καταγωγής του. Με αυτή τη σύντομη αναφορά θέλουμε να κάνουμε σαφές ότι η σοβιετική αυτοκρατορία είχε τους ουκρανούς ηγέτες της και ότι η Ουκρανία δεν ήταν ποτέ μια ασήμαντη περιοχή της επικράτειάς της.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως η Ουκρανία, η οποία ως ανεξάρτητο κράτος μετά την πτώση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, δημιουργήθηκε το 1991, αποτελεί ένα κομβικό σημείο στο γεωπολιτικό παιχνίδι της περιοχής για τα αντικρουόμενα συμφέροντα της παγκόσμιας κυριαρχίας, που ούτως ή άλλως είναι συνασπισμένη σε διάφορα μπλοκ. Όπως έχουμε ξαναπεί, όλη αυτή η διαδικασία εντάσσεται στα πλαίσια της τρίτης παγκόσμιας ανθρωποσφαγής, που ξεκίνησε αμέσως μετά την δεύτερη. Σε αυτήν εντάσσονται απ’ τις ανθρωποσφαγές στην Κορέα και το Βιετνάμ, μέχρι το αιματοκύλισμα στο Ιράκ και την πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά και η προώθηση εμφυλιακών συγκρούσεων οπουδήποτε κρίνεται συμφέρον απ’ τα ανταγωνιστικά ή συνασπισμένα μπλοκ κυριαρχίας. Οι εξουσιαστές επιλέγουν πλέον να μαζευτούν σε ένα σημείο της υφηλίου, όπου χρησιμοποιούν ως συνήθως ντόπιους πλιατσικολόγους, βαπτίζοντάς τους «αντάρτες» ή «εξεγερμένους», αλλά και με άλλες βρώμικες μεθόδους, καταπατώντας κάθε δίκιο και ανθρώπινη ηθική. Μάλιστα, κάποιες φορές –όπως και στην περίπτωση της Ουκρανίας– ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους μέσα από καθοδηγούμενες διαδηλώσεις στα αστικά κέντρα, που εξελίσσονται σε εμφύλιες διαμάχες μέσα στο αστικό τοπίο. Από αυτή την άποψη, τα γεγονότα στην Ουκρανία δεν διαφοροποιούνται με όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στη Συρία ή την Αίγυπτο. Είναι απλώς ένα ακόμη επεισόδιο της τρίτης παγκόσμιας ανθρωποσφαγής, λιγότερο η περισσότερο μελανό απ’ τα προηγούμενα. Ακόμη και η διαφαινόμενη «λύση» του κυπριακού με το αίτημα του κατεπείγοντος θεωρούμε πως δεν εξαιρείται απ’ την εν λόγω εξουσιαστική μεθοδολογία. Όλα αυτά είναι βήματα της παγκόσμιας και παγκοσμιοποιημένης κυριαρχίας, προκειμένου αφ’ ενός να ξεκαθαρίσει στο σήμερα τα σύνορά της και αφ’ ετέρου να προχωρήσει τις συνθήκες για την δημιουργία του παγκόσμιου κρατικού μηχανισμού, όνειρο κάθε εξουσιαστή και εφιάλτη κάθε εξουσιαζόμενου.
Εξετάζοντας τον χάρτη της Ουκρανίας, βλέπουμε ότι είναι ήδη διχοτομημένη πολιτικά και γλωσσικά, δείχνοντας έτσι ότι θα μπορούσαν τα γεγονότα αυτά να σηματοδοτήσουν το τέλος μίας εξουσιαστικής κατάστασης και την αρχή μιας νέας. Με άλλα λόγια, δεν είναι μακριά το ενδεχόμενο της διχοτόμησής της σε δύο κράτη, από τα οποία το βορειοδυτικό θα ανήκει στην ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, ενώ το νοτιοανατολικό στην ρωσική. Πρόκειται έτσι για διευθέτηση συνόρων, με τον συνηθισμένο τρόπο. Δηλαδή, με την πιο σκληρή και απάνθρωπη στάση των εξουσιαστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν τους νεκρούς ως διαπραγματευτικό χαρτί. Ας μην ξεχνάμε την σύνοδο που επίκειται στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Απριλίου, όπου πρόκειται να αποφασιστούν οι τελικές λεπτομέρειες και το χρονοδιάγραμμα ένταξης έξι βαλκανικών κρατών (Σερβία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσσοβο, σλαβο-Μακεδονία), ολοκληρώνοντας έτσι το παζλ της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και γεωγραφικά. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ευθαρσώς πως η διαδικασία ένταξης των συγκεκριμένων κρατών δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο απ’ το προχώρημα όσων συμφωνήθηκαν στην Θεσσαλονίκη το 2003. Βέβαια, δεν είναι εκτός των διευθετήσεων αυτών και η ένωση της Κύπρου. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, λοιπόν, θα μπορούσε να ενταχθεί και η ενδεχόμενη διχοτόμηση της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ουκρανία, μέσα σε ορίζοντα δεκαετίας θα μπορούσε να είναι ενεργειακά αυτάρκης, καθώς μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια, θα είναι σε θέση να παράγει περίπου 30 δις κυβικά μέτρα αερίου. Έτσι θα μπορούσε να έχει την δυνατότητα να εξάγει κιόλας φυσικό αέριο, μειώνοντας την ενεργειακή της εξάρτηση απ’ τη Ρωσία, που την κρατάει δέσμια στην ρωσική πολιτική. Ενώ διαθέτει αποθέματα για μεγάλη παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, οι ουκρανικές εγκαταστάσεις παραμένουν απαρχαιωμένες και τα ορυκτά της ανεκμετάλλευτα. Η βελτίωση των πολιτικών σχέσεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ιράν, από την άλλη, δημιουργούν νέους δρόμους ενεργειακών πηγών από τη Μέση Ανατολή για την ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, εφόσον διατηρούνται οι καλές σχέσεις ΗΠΑ και «γηραιάς ηπείρου».
Η αιματοχυσία στην Ουκρανία δείχνει για μια ακόμη φορά ότι η βία από μόνη της δεν είναι απελευθερωτική. Όταν μάλιστα είναι αντικαθεστωτική και όχι αντικρατική-απελευθερωτική, αυτό για το οποίο «αγωνίζεσαι» είναι ν’ αλλάξεις προέλευση στις χειροπέδες σου. Στα ελλαδικά δεδομένα τώρα, δε λείπουν και αυτοί που προσπαθούν να καλλιεργήσουν ξεκάθαρο εμφυλιακό κλίμα, μιλώντας για φασίστες και αντιφασίστες και δικτατορίες του προλεταριάτου, ψέλνοντας με την φάλτσα φωνή τους ΕΑΜικούς παιάνες στους αγωνιζομένους. Κάποιοι αισχροί, δεν έμειναν μόνο στα λόγια, αλλά προχώρησαν και στην ψυχρή εκτέλεση ανθρώπων, με πρόσχημα την «αντιφασιστική δράση». Οι άνθρωποι ωστόσο που δακρύζουν και ματώνουν για την ελευθερία, δεν έχουν ανάγκη από καθοδήγηση, ούτε από αριστερά μασκαριλίκια. Όσοι βιάζονται να συμφωνήσουν με τη μια ή την άλλη πλευρά θα πρέπει να συνυπολογίσουν ότι με τις επιλογές τους ενισχύουν απλώς ένα εξουσιαστικό μπλοκ.
Η Ουκρανία, για εμάς που δεν ζούμε εκεί, είναι ένα ακόμη μάθημα σύγχρονης πολιτικής ιστορίας. Μας διδάσκει πώς παίζουν τώρα οι εξουσιαστές το παιχνίδι τους. Για όσους όμως βιώνουν τον πόλεμο, που άλλοι θα τον ονομάσουν εξέγερση, άλλοι νίκη κι άλλοι ήττα, ίσως να μην προλάβει να γίνει μάθημα, αν στο μεταξύ χάσουν τη ζωή τους. Κι αυτοί που θα ζήσουν, θα είναι νεκροί, αν δεν καταλάβουν και δε θυμούνται πάντοτε ότι η ελευθερία δεν κερδίζεται με ξένα όπλα, συνεχίζοντας να ζουν ικανοποιημένοι κάτω από τις φτερούγες αυτού του τεράστιου μηχανικού πουλιού, που λέγεται κρατικός μηχανισμός. Ανά πάσα στιγμή, το πουλί αυτό θα ξυπνήσει πάλι και θα τους κατασπαράξει, γιατί δέχτηκαν να ζουν σαν υπήκοοι. Για μας, κανένας πόλεμος δεν μπορεί να φέρει την ανεξούσια ζωή, όσο οι άνθρωποι πολεμούν για καινούρια δεσμά. Η αναρχική απελευθερωτική προοπτική δεν μπορεί να χωρέσει σε κανέναν γεωπολιτικό χάρτη.
Αφορμή αποτέλεσε η άρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς για περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων Ουκρανίας-ΕΕ τον περασμένο Νοέμβρη. Απ’ το χρονικό σημείο αυτό και έπειτα οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις υποκινούμενες απ’ την αντιπολίτευση-φερέφωνο της ΕΕ δεν σταμάτησαν σχεδόν καθόλου, περνώντας απ’ το στάδιο της κορύφωσης σε αυτό της ύφεσης και αντιστρόφως. Η Ρωσία απ’ την άλλη, δεν έχει καμία διάθεση να αφήσει τον έλεγχο της Ουκρανίας αμαχητί, μιας και εκτός των άλλων αυτή βρίσκεται κάτω απ’ το μαλακό της υπογάστριο με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ας μην ξεχνάμε πως η προσχώρηση των κρατών της βαλτικής πριν μερικά χρόνια στην ΕΕ θεωρήθηκε μέγιστη ήττα της ρώσικης πολιτικής στο οικείο της πολιτικό γίγνεσθαι. Οι συγκεκριμένες δημοκρατίες αποτελούσαν τμήμα της σοβιετικής αυτοκρατορίας μέχρι την διάλυση της, αλλά και ιστορικά ανήκαν κατά περιόδους στο τσαρικό στέμμα. Το ζήτημα της Ουκρανίας λοιπόν, έχει πολύπλευρες διαστάσεις για την ρώσικη εξωτερική πολιτική· δεν περιορίζεται σε ζητήματα ενέργειας και ελέγχου των εκεί πληθυσμών, αλλά προεκτείνεται και σε θέματα που άπτονται της άμυνας του ρώσικου κράτους έναντι εξωτερικών απειλών. Είναι εύκολο να θυμηθούμε τα διπλωματικά επεισόδια που είχαν προκύψει λίγα χρόνια πριν, ανάμεσα σε Ρωσία-ΕΕ-ΗΠΑ, μετά την πρόθεση των Δυτικών να εγκαταστήσουν τόσο τις λεγόμενες αντιπυραυλικές «ασπίδες», όσο και πυραύλους Κρουζ με βεληνεκές ικανό να πλήξει επίγειους στόχους εντός της ρωσικής επικράτειας.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές, η κυβέρνηση από ένα χρονικό σημείο και έπειτα μοίρασε πολεμικά τυφέκια στην αστυνομία, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν «όπως προβλέπει ο νόμος», σύμφωνα με τις δηλώσεις του Βιτάλι Ζαχαρτσένκο. Έτσι, σε όλο τον κόσμο κυκλοφόρησαν εικόνες με αστυνομικούς να ρίχνουν με αυτόματα όπλα και ελεύθερους σκοπευτές να στοχεύουν απευθείας στο λαιμό και σε άλλα ακάλυπτα μέρη του πλήθους. Οι διαδηλωτές, απ’ την άλλη, αιχμαλωτίζουν μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και λιντσάρουν αξιωματούχους της κυβέρνησης. Η πόλη του Κιέβου, αλλά και οι γύρω περιοχές μετατρέπονται σε βομβαρδισμένα τοπία. Ο αριθμός των νεκρών ακόμη και τώρα που γράφεται το κείμενο αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί. Πολλοί απ’ τους δολοφονημένους διαδηλωτές είναι πιθανόν να προέρχονται και από ενέργειες μυστικών υπηρεσιών, προκειμένου να ενταθεί το εμφυλιακό κλίμα. Έτσι και αλλιώς, είναι ουκ ολίγες οι φορές, που οι κρατιστές δεν διστάζουν να πράξουν αναλόγως.
Οι διαδηλωτές χρησιμοποιούνται ως στρατός. Ένα μέρος τους, μάλιστα, οι πλέον συγκρουσιακοί όπως φάνηκε, ανήκουν σε ακροδεξιές ομάδες. Στο τέλος των μαχών αυτών, όταν θα επιχειρήσουν όλοι «να αποκαταστήσουν την τάξη» και να βρουν τους καθημερινούς τους ρυθμούς, θα προσπαθήσουν να ξεχάσουν ότι μέχρι πριν λίγο καιρό σκοτώνονταν μεταξύ τους, ότι σκότωσαν για να ζήσουν (στην καλύτερη περίπτωση). Θα μοιάζουν, μάλλον, φιλήσυχοι πολίτες, όπως είδαμε να συμβαίνει σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Θα συναντιούνται με τους γείτονες και θα αναζητούν το δώρο της ανθρωπινότητας που πάλι τους στέρησε η πολιτική.
Κυκλοφορούσαν διαρκώς πληροφορίες που μετά διαψεύδονταν, όπως ότι ο πρωθυπουργός Βίκτορ Γιανουκόβιτς εγκατέλειψε την χώρα μαζί με την οικογένειά του, με σκοπό να καταφύγει στη Ρωσία, όπως και άλλα στελέχη της κυβέρνησης. Οι τελευταίες πληροφορίες τον θέλουν ακόμη στην Ουκρανία σε πιο φιλικές προς αυτόν περιοχές. Στις 22 Φεβρουαρίου αποφυλακίζεται η Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία βρισκόταν στο νοσοκομείο των φυλακών, καθώς η τέως πρωθυπουργός, που είχε αναδειχτεί το 2004 μετά την λεγόμενη πορτοκαλί επανάσταση, είχε καταδικαστεί το 2011 για κατάχρηση εξουσίας. Με ελικόπτερο μεταφέρθηκε στην πλατεία Ανεξαρτησίας και έβγαλε μια ομιλία, στην οποία υποστήριζε τους διαδηλωτές και τους ενθάρρυνε να συνεχίσουν το έργο τους, μέχρι να πέσει η κυβέρνηση. Μίλησε για ήρωες, εκστομίζοντας πύρινους λόγους ενάντια στην κυβέρνηση. Απ’ το κελί κατευθείαν στην ανθρωποφάγα πολιτική αρένα.
Διπλωματία ή αλλιώς η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα
Παράλληλα, βέβαια, το ουκρανικό κοινοβούλιο καλείται να αποφασίσει για την κατάσταση, ενώ όλα τα μεγάλα εξουσιαστικά μπλοκ σπεύδουν δια της διπλωματίας να πάρουν μέρος επίσημα στο μοίρασμα της πίτας. Το κοινοβούλιο αρχικά καταδικάζει τη βία, αλλά όταν καταλαβαίνει ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει απ’ τον έλεγχο, προχωράει σε ψηφοφορία που στη συντριπτική της πλειοψηφία τάσσεται υπέρ της αποχώρησης Γιανουκόβιτς απ’ την εξουσία. Στο μεταξύ η Ρωσία ήδη προετοιμάζει τον διάδοχό του, με σκοπό την διατήρηση μιας εξουσιαστικής δύναμης φιλικής προς την ίδια. Ο Λευκός Οίκος κάλεσε την κυβέρνηση αρχικά να αποσύρει τα στρατεύματά της απ’ τους δρόμους και να επιτρέψει τις ειρηνικές διαδηλώσεις, ενώ απευθύνθηκε στον στρατό, για «να μην εμπλακεί στη σύγκρουση, η οποία πρέπει να επιλυθεί με πολιτικά μέσα» και τόνισε ότι θα συνεργαστεί με τους συμμάχους της χώρας στην ΕΕ, για να λογοδοτήσουν αυτοί που ευθύνονται για τη βία στην Ουκρανία. Οι ευρωπαίοι, με επικεφαλής την Άνγκελα Μέρκελ, παρεμβαίνουν διπλωματικά, στέλνοντας πολιτικούς υφιστάμενους να διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις κρατούν πολλές ώρες και συνεχίζονται μέσα στη νύχτα, χωρίς να έχουν παύσει πλήρως οι συγκρούσεις. Το αποτέλεσμά τους είναι να δεχτεί ο Γιανουκόβιτς πρόωρες εκλογές, οι οποίες φαίνεται ότι θα γίνουν στις 25 Μαΐου, αν δεν προηγηθεί κάτι διαφορετικό. Βέβαια, οι ευρωπαίοι δεν παραλείπουν την επιβολή κυρώσεων, που περιλαμβάνουν απαγόρευση έκδοσης ταξιδιωτικών θεωρήσεων και πάγωμα οικονομικών πόρων σε βάρος των προσώπων που ευθύνονται για τη βία στην Ουκρανία. Κάπως πρέπει απ’ την μεριά τους να τηρήσουν τα προσχήματα. Εις μάτην όμως.
Στις 24 Φεβρουαρίου μαθαίνουμε ότι ανέλαβε ως προσωρινός πρόεδρος, στη θέση του Γιανουκόβιτς, ο Αλεξάντρ Τουρτσίνοφ, στενός συνεργάτης της αποφυλακισθείσας Γιούλιας Τιμοσένκο, ενώ στην χώρα πηγαίνει η υπουργός των Εξωτερικών της ΕΕ Κάθριν Άστον. Η φιλοδυτική Τιμοσένκο μιλάει κάθε τόσο στο πλήθος των διαδηλωτών της πλατείας Ανεξαρτησίας, ενώ αρνείται την προσωρινή πρωθυπουργία, επειδή έχει βλέψεις για την προεδρία. Δεν θα ήταν συμφέρον της να φθαρεί πολιτικά σε αυτή την κρίσιμη περίοδο και μάλιστα δίχως την συνδρομή της εκλογικής αυταπάτης. Καθαιρέθηκαν και συνελήφθησαν ή κρύβονται οι στενότεροι συνεργάτες του Γιανουκόβιτς (υπουργοί, εισαγγελείς, αστυνομικοί διευθυντές κλπ), ενώ άλλοι τον εγκατέλειψαν και τον κατηγορούν.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία δηλώνουν ότι είναι έτοιμες να στείλουν οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, μέσω του ΔΝΤ αλλά και της ΕΕ. Η Δύση καλεί την Ρωσία να μην επέμβει στην Ουκρανία, ενώ ο Πούτιν ανακαλεί στη Μόσχα τον πρεσβευτή του στο Κίεβο. Απ’ την άλλη το φιλορωσικό τμήμα εξακολουθεί να στηρίζει τον Γιανουκόβιτς, αφήνοντας ακόμη ανοιχτό το ενδεχόμενο διχοτόμησης. Ωστόσο, στις 25 Φεβρουαρίου εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης από το ουκρανικό κράτος για τον Γιανουκόβιτς. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια σοβαρότατη ένδειξη ότι ο πρώην εκλεκτός του Πούτιν δεν ελέγχει πλέον τη βούληση της ντόπιας κυριαρχίας.
Ποια είναι τα συστατικά που συνθέτουν το «εκρηκτικό» μίγμα;
Ο χάρτης αυτός της Ουκρανίας, που δημοσίευσε η Washington Post και κυκλοφορεί σε ιστότοπους στο διαδίκτυο, είναι πολύ διαφωτιστικός για τα βαθύτερα αίτια αυτών των γεγονότων. Το βορειοδυτικό κομμάτι του χάρτη, που αποδίδεται με πορτοκαλί χρώμα και είναι η καρδιά των συγκρούσεων, αποτελεί το φιλοευρωπαϊκό τμήμα, που είχε αναδείξει την Γιούλια Τιμοσένκο (με το σκούρο πορτοκαλί), ενώ το γαλάζιο-μπλε είναι αυτό που ανέδειξε με μεγάλη πλειοψηφία (τουλάχιστον το 70%) τον Γιανουκόβιτς στις προηγούμενες εκλογές (το 2010). Μάλιστα τα δύο αυτά τμήματα παρουσιάζουν και γλωσσικές διαφοροποιήσεις, καθώς το πρώτο τμήμα (των συγκρούσεων) μιλά ουκρανικά, ενώ το δεύτερο (το φιλορωσικό) κυρίως ρωσικά. Τα ουκρανικά είναι η επίσημη γλώσσα και τα μιλάει η πλειοψηφία των υπόδουλων του κράτους. Ωστόσο, ως απότοκο της ρωσικής κατοχής, το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει ως μητρική γλώσσα τα ρωσικά και πολλοί εξ αυτών έχουν ρωσική καταγωγή, ενώ ιδιαίτερα μεγάλος είναι ο αριθμός των ουκρανών που γνωρίζουν την γλώσσα. Είναι σημαντικό, επίσης, να λάβουμε υπόψιν, ότι η σοβιετική ένωση κυβερνήθηκε σε μεγάλο βαθμό από μη ρώσους: Ιωσήφ Στάλιν (απ’ την Γεωργία), Νικήτα Χρουστσόφ και Λεονίντ Μπρέζνιεφ (Ουκρανοί). Αντιθέτως ο Πούτιν εμφανίζεται ως Ρώσος, ο οποίος είναι γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη, ενώ φρόντισε ως στέλεχος της KGB να εξαλείψει τα ίχνη της καταγωγής του. Με αυτή τη σύντομη αναφορά θέλουμε να κάνουμε σαφές ότι η σοβιετική αυτοκρατορία είχε τους ουκρανούς ηγέτες της και ότι η Ουκρανία δεν ήταν ποτέ μια ασήμαντη περιοχή της επικράτειάς της.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως η Ουκρανία, η οποία ως ανεξάρτητο κράτος μετά την πτώση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, δημιουργήθηκε το 1991, αποτελεί ένα κομβικό σημείο στο γεωπολιτικό παιχνίδι της περιοχής για τα αντικρουόμενα συμφέροντα της παγκόσμιας κυριαρχίας, που ούτως ή άλλως είναι συνασπισμένη σε διάφορα μπλοκ. Όπως έχουμε ξαναπεί, όλη αυτή η διαδικασία εντάσσεται στα πλαίσια της τρίτης παγκόσμιας ανθρωποσφαγής, που ξεκίνησε αμέσως μετά την δεύτερη. Σε αυτήν εντάσσονται απ’ τις ανθρωποσφαγές στην Κορέα και το Βιετνάμ, μέχρι το αιματοκύλισμα στο Ιράκ και την πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά και η προώθηση εμφυλιακών συγκρούσεων οπουδήποτε κρίνεται συμφέρον απ’ τα ανταγωνιστικά ή συνασπισμένα μπλοκ κυριαρχίας. Οι εξουσιαστές επιλέγουν πλέον να μαζευτούν σε ένα σημείο της υφηλίου, όπου χρησιμοποιούν ως συνήθως ντόπιους πλιατσικολόγους, βαπτίζοντάς τους «αντάρτες» ή «εξεγερμένους», αλλά και με άλλες βρώμικες μεθόδους, καταπατώντας κάθε δίκιο και ανθρώπινη ηθική. Μάλιστα, κάποιες φορές –όπως και στην περίπτωση της Ουκρανίας– ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους μέσα από καθοδηγούμενες διαδηλώσεις στα αστικά κέντρα, που εξελίσσονται σε εμφύλιες διαμάχες μέσα στο αστικό τοπίο. Από αυτή την άποψη, τα γεγονότα στην Ουκρανία δεν διαφοροποιούνται με όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στη Συρία ή την Αίγυπτο. Είναι απλώς ένα ακόμη επεισόδιο της τρίτης παγκόσμιας ανθρωποσφαγής, λιγότερο η περισσότερο μελανό απ’ τα προηγούμενα. Ακόμη και η διαφαινόμενη «λύση» του κυπριακού με το αίτημα του κατεπείγοντος θεωρούμε πως δεν εξαιρείται απ’ την εν λόγω εξουσιαστική μεθοδολογία. Όλα αυτά είναι βήματα της παγκόσμιας και παγκοσμιοποιημένης κυριαρχίας, προκειμένου αφ’ ενός να ξεκαθαρίσει στο σήμερα τα σύνορά της και αφ’ ετέρου να προχωρήσει τις συνθήκες για την δημιουργία του παγκόσμιου κρατικού μηχανισμού, όνειρο κάθε εξουσιαστή και εφιάλτη κάθε εξουσιαζόμενου.
Εξετάζοντας τον χάρτη της Ουκρανίας, βλέπουμε ότι είναι ήδη διχοτομημένη πολιτικά και γλωσσικά, δείχνοντας έτσι ότι θα μπορούσαν τα γεγονότα αυτά να σηματοδοτήσουν το τέλος μίας εξουσιαστικής κατάστασης και την αρχή μιας νέας. Με άλλα λόγια, δεν είναι μακριά το ενδεχόμενο της διχοτόμησής της σε δύο κράτη, από τα οποία το βορειοδυτικό θα ανήκει στην ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, ενώ το νοτιοανατολικό στην ρωσική. Πρόκειται έτσι για διευθέτηση συνόρων, με τον συνηθισμένο τρόπο. Δηλαδή, με την πιο σκληρή και απάνθρωπη στάση των εξουσιαστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν τους νεκρούς ως διαπραγματευτικό χαρτί. Ας μην ξεχνάμε την σύνοδο που επίκειται στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Απριλίου, όπου πρόκειται να αποφασιστούν οι τελικές λεπτομέρειες και το χρονοδιάγραμμα ένταξης έξι βαλκανικών κρατών (Σερβία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσσοβο, σλαβο-Μακεδονία), ολοκληρώνοντας έτσι το παζλ της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και γεωγραφικά. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ευθαρσώς πως η διαδικασία ένταξης των συγκεκριμένων κρατών δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο απ’ το προχώρημα όσων συμφωνήθηκαν στην Θεσσαλονίκη το 2003. Βέβαια, δεν είναι εκτός των διευθετήσεων αυτών και η ένωση της Κύπρου. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, λοιπόν, θα μπορούσε να ενταχθεί και η ενδεχόμενη διχοτόμηση της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία και η ενέργεια
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ουκρανία, μέσα σε ορίζοντα δεκαετίας θα μπορούσε να είναι ενεργειακά αυτάρκης, καθώς μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια, θα είναι σε θέση να παράγει περίπου 30 δις κυβικά μέτρα αερίου. Έτσι θα μπορούσε να έχει την δυνατότητα να εξάγει κιόλας φυσικό αέριο, μειώνοντας την ενεργειακή της εξάρτηση απ’ τη Ρωσία, που την κρατάει δέσμια στην ρωσική πολιτική. Ενώ διαθέτει αποθέματα για μεγάλη παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, οι ουκρανικές εγκαταστάσεις παραμένουν απαρχαιωμένες και τα ορυκτά της ανεκμετάλλευτα. Η βελτίωση των πολιτικών σχέσεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ιράν, από την άλλη, δημιουργούν νέους δρόμους ενεργειακών πηγών από τη Μέση Ανατολή για την ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, εφόσον διατηρούνται οι καλές σχέσεις ΗΠΑ και «γηραιάς ηπείρου».
Μία παύση πριν όλα ξαναρχίσουν
Η αιματοχυσία στην Ουκρανία δείχνει για μια ακόμη φορά ότι η βία από μόνη της δεν είναι απελευθερωτική. Όταν μάλιστα είναι αντικαθεστωτική και όχι αντικρατική-απελευθερωτική, αυτό για το οποίο «αγωνίζεσαι» είναι ν’ αλλάξεις προέλευση στις χειροπέδες σου. Στα ελλαδικά δεδομένα τώρα, δε λείπουν και αυτοί που προσπαθούν να καλλιεργήσουν ξεκάθαρο εμφυλιακό κλίμα, μιλώντας για φασίστες και αντιφασίστες και δικτατορίες του προλεταριάτου, ψέλνοντας με την φάλτσα φωνή τους ΕΑΜικούς παιάνες στους αγωνιζομένους. Κάποιοι αισχροί, δεν έμειναν μόνο στα λόγια, αλλά προχώρησαν και στην ψυχρή εκτέλεση ανθρώπων, με πρόσχημα την «αντιφασιστική δράση». Οι άνθρωποι ωστόσο που δακρύζουν και ματώνουν για την ελευθερία, δεν έχουν ανάγκη από καθοδήγηση, ούτε από αριστερά μασκαριλίκια. Όσοι βιάζονται να συμφωνήσουν με τη μια ή την άλλη πλευρά θα πρέπει να συνυπολογίσουν ότι με τις επιλογές τους ενισχύουν απλώς ένα εξουσιαστικό μπλοκ.
Η Ουκρανία, για εμάς που δεν ζούμε εκεί, είναι ένα ακόμη μάθημα σύγχρονης πολιτικής ιστορίας. Μας διδάσκει πώς παίζουν τώρα οι εξουσιαστές το παιχνίδι τους. Για όσους όμως βιώνουν τον πόλεμο, που άλλοι θα τον ονομάσουν εξέγερση, άλλοι νίκη κι άλλοι ήττα, ίσως να μην προλάβει να γίνει μάθημα, αν στο μεταξύ χάσουν τη ζωή τους. Κι αυτοί που θα ζήσουν, θα είναι νεκροί, αν δεν καταλάβουν και δε θυμούνται πάντοτε ότι η ελευθερία δεν κερδίζεται με ξένα όπλα, συνεχίζοντας να ζουν ικανοποιημένοι κάτω από τις φτερούγες αυτού του τεράστιου μηχανικού πουλιού, που λέγεται κρατικός μηχανισμός. Ανά πάσα στιγμή, το πουλί αυτό θα ξυπνήσει πάλι και θα τους κατασπαράξει, γιατί δέχτηκαν να ζουν σαν υπήκοοι. Για μας, κανένας πόλεμος δεν μπορεί να φέρει την ανεξούσια ζωή, όσο οι άνθρωποι πολεμούν για καινούρια δεσμά. Η αναρχική απελευθερωτική προοπτική δεν μπορεί να χωρέσει σε κανέναν γεωπολιτικό χάρτη.
πηγή: Anarchy Press
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου