Να γίνουμε το παράδειγμα

"Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν" έλεγαν οι αρχαίοι Λακεδαιμόνιοι. Πόση σχέση άραγε έχει ο σημερινός νεοέλληνας με τους αρχαίους προγόνους του; Ο χαρακτήρας είναι ένα πεδίο που πρέπει να κάνει την διαφορά μεταξύ των νεοελλήνων και ημών, που αγωνιζόμαστε για έναν άλλο ελληνικό πολιτισμό. Με τη νεοελληνική κοινωνία έχουμε πολιτισμική διαφορά. Αν δεν έχουμε... ή οι ιδέες μας είναι λάθος ή εμείς.

Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα των νεοελλήνων (με την χειρότερη έννοια του όρου) είναι η ματαιοδοξία, η προσπάθεια αυτοπροβολής και η μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Η αλαζονεία προσπαθεί να καλύψει μία κενή πνευματική και ψυχική οντότητα, φανερώνοντας ανασφάλεια. Μία παλιά παροιμία βγαλμένη από την λαϊκή σοφία, λέει "ο άδειος ντενεκές κάνει τον μεγαλύτερο θόρυβο". Πόσο δίκιο είχαν αυτές οι παλιές γενιές ανθρώπων που αν και δεν πήγαν ποτέ σχολείο, διέθεταν όμως παιδεία. Η παιδεία, δεν αποκτάται μέσα από το σημερινό σχολείο και το πανεπιστήμιο. Αντιθέτως σήμερα είναι χαρακτηριστικό το φαινόμενο μιας ολόκληρης γενιάς με άνεση απόκτησης πτυχίων και τραγική έλλειψη παιδείας. Η έλλειψη παιδείας λοιπόν έχει γεμίσει το κοινωνικό τοπίο με τέτοιους "ντενεκέδες" που μάλιστα έχουν και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Πνευματικά όμως βρίσκονται στο μηδέν. Τους καταλαβαίνει κανείς και από την γλωσσική έκφραση, που είναι καθρέπτης της ψυχής.

Αυτό που καταφέρνει ένα μηδενικό που προσπαθεί πάντα να μειώσει όλους τους άλλους και να αυτοκολακεύεται, είναι... να γίνει "νούμερο". Και χωρίς να έχει συναίσθηση του επιπέδου του, αισθάνεται πράγματι ανωτερότητα ως νούμερο. Αν ανάγουμε αυτή την κατάσταση από ατομικό σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, έχουμε γύρω μας μία οικτρή νεοελληνική πραγματικότητα. Ένα ολόκληρο έθνος νεοβαρβάρων, διακατέχεται από μία γελοία νεοελληνική "μαγκιά" χωρίς να έχει καμία συναίσθηση της ουσιαστικής του κενότητας και ψάχνοντας πάντα να μειώσει όλους τους άλλους για να καλύψει την δική του κατάντια και τις δικές του ευθύνες. Οι άνθρωποι που έχουν το γνώθι σ’ αυτόν ή που τουλάχιστον προσπαθούν να έχουν αυτογνωσία, διακατέχονται και από μετριοφροσύνη. Δεν έχουν καμία ανάγκη αυτοπροβολής. Μα όσοι έχουν αισθήματα κατωτερότητας μέσα τους, όσοι δεν είναι συμφιλιωμένοι με τον εαυτό τους, διακατέχονται από το σύνδρομο ανεπάρκειας και συνεχούς ανάγκης αλαζονικής συμπεριφοράς.

Ζούμε σε μια εποχή έντονης καυχησιάρικης προβολής. Είναι ένα νεοελληνικό χαρακτηριστικό που βρίσκεται εντελώς απέναντι από τις ιδέες μας και τη φυσιογνωμία μας. Εάν θέλουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα, το πρώτο βήμα είναι η αυτοκριτική και η αυτογνωσία. Η μετριοφροσύνη. Και ας μας απαντούν πολλές φορές με αστεία αναίδεια ότι "η μετριοφροσύνη είναι για τους μέτριους". Οφείλουμε να προσπαθούμε να είμαστε εμείς οι ίδιοι το παράδειγμα του ανθρώπου που επιθυμούμε για την κοινωνία του αύριο. Αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς, δεν είναι δυνατόν να αλλάξουμε την κοινωνία και να διαπλάσουμε νέους συντρόφους. Αντιθέτως αν δεν προσπαθούμε να αλλάξουμε την νοοτροπία μας ακολουθώντας τον δύσκολο δρόμο της Αρετής, τότε θα παραμείνουμε ένα ακόμη προϊόν του κοινωνικού σκουπιδότοπου. Και τα σκουπίδια προσελκύουν μόνο μύγες και σκουλήκια. Ο πόλεμος ξεκινά πρώτα από τον ίδιο μας τον εαυτό για να διαπλάθουμε παράλληλα ένα κίνημα διαφορετικών ανθρώπων που θα διαμορφώσουν με τη σειρά τους και μια νέα πραγματικότητα.

Δημήτρης Τ.